Gluten diyeti, gluten adlı proteini içeren besinlerin beslenmeden çıkarılması esasına dayanır. Genellikle çölyak hastalığı, gluten intoleransı veya hassasiyeti olan bireyler tarafından uygulanır. Bu yazıda gluten diyeti nasıl yapılır, nelere dikkat edilmesi gerekir, hangi gıdalar tüketilmeli ve hangi besinlerden kaçınılmalıdır sorularına yanıt verilecektir.
Gluten Diyeti Nedir?
Gluten diyeti, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten proteininin tamamen dışlandığı bir beslenme sistemidir. Bu diyet, sindirim sisteminde inflamasyona yol açan glutenin vücuda alınmasını engeller. Çölyak hastaları için zorunlu olan bu diyet, aynı zamanda gluten hassasiyeti olan bireylerin semptomlarını hafifletmek için de tercih edilmektedir.
Gluten Diyetinde Tüketilmesi Gereken Besinler
Gluten diyeti uygulayan bireyler için bazı besinler tamamen güvenlidir ve tüketilmesi önerilir.
Doğal Glutensiz Tahıllar
Pirinç, mısır, karabuğday, kinoa ve amarant gibi tahıllar glutensizdir ve bu diyette rahatlıkla tüketilebilir.
Taze Sebzeler ve Meyveler
Glutensiz ve doğal yapıları nedeniyle sebzeler ile meyveler gluten diyetinde önemli bir yer tutar.
Hayvansal Gıdalar
Et, tavuk, balık, yumurta gibi hayvansal ürünler doğal olarak glutensizdir ve protein kaynağı olarak diyete dahildir.
Gluten Diyetinde Kaçınılması Gereken Gıdalar
Gluten diyeti yaparken özellikle bazı gıdalardan uzak durulmalıdır çünkü bu gıdalar yüksek oranda gluten içerir.
Buğday, Arpa ve Çavdar
Bu üç tahıl gluten içerir ve tüm ürünleri diyetten çıkarılmalıdır. Ekmek, makarna, unlu mamuller bu gruba girer.
İşlenmiş ve Paketli Gıdalar
Soslar, çorbalar, hazır yiyecekler gibi ürünler genellikle gluten içerebilir ve etiket kontrolü yapılmadan tüketilmemelidir.
Bira ve Malt Bazlı İçecekler
Arpa içeren alkollü içecekler de gluten içerdiğinden uzak durulmalıdır.
Gluten Diyetinde Etiket Okuma Alışkanlığı
Gluten diyeti yapan bireylerin alışveriş yaparken ürün etiketlerini dikkatlice okuma alışkanlığı kazanması gerekir. Özellikle “gluten içermez” veya “gluten free” ibaresi bulunan ürünler tercih edilmelidir. Ayrıca çapraz bulaşma riskine karşı üretim tesisinin uygunluğu da göz önünde bulundurulmalıdır.
Gluten Diyeti Kimler İçin Uygundur?
Gluten diyeti yalnızca çölyak hastaları için değil, gluten intoleransı ya da hassasiyeti yaşayan bireyler için de fayda sağlayabilir. Ayrıca bazı kişiler şişkinlik, gaz, sindirim problemleri ya da cilt rahatsızlıklarını azaltmak amacıyla da bu diyeti tercih etmektedir. Ancak doktor veya diyetisyen kontrolünde uygulanması önerilir.
Gluten Diyeti ve Besin Takviyeleri
Gluten diyeti yaparken B vitamini, demir ve lif eksikliği yaşanabileceğinden, bu eksikliklerin besin takviyeleri veya dengeli beslenme ile giderilmesi gerekir. Özellikle tam tahıllardan uzak durulduğunda lif alımı düşeceği için baklagiller, sebzeler ve meyvelerle bu eksiklik kapatılmalıdır.
Gluten Diyetinde Dışarıda Yemek Yeme Stratejileri
Gluten diyeti yapanlar için dışarıda yemek yemek riskli olabilir. Bu nedenle menülerin içeriği dikkatlice incelenmeli, restoran çalışanlarına gluten hassasiyeti belirtilmeli ve mümkünse glutensiz menü sunan işletmeler tercih edilmelidir. Çapraz bulaşmayı önlemek adına aynı tavada pişirme gibi durumlara karşı dikkatli olunmalıdır.
Glutensiz Diyet Sağlıklı mıdır?
Gluten diyeti genellikle sağlıklı kabul edilse de yanlış uygulandığında besin eksikliklerine yol açabilir. Özellikle lif, B vitamini ve mineraller açısından eksiklik yaşanmaması için diyet dengeli şekilde planlanmalıdır. Glutensiz ürünlerin bazıları aşırı işlenmiş olabilir ve şeker oranı yüksek olabilir. Bu nedenle doğal glutensiz besinlere yönelmek daha sağlıklı sonuçlar verir.
Gluten Diyeti Nasıl Sürdürülür?
Gluten diyeti sürdürülebilir bir yaklaşımla planlanmalıdır. Market alışverişlerinde glutensiz etiketli ürünler tercih edilmeli, evde yemek hazırlamak alışkanlık haline getirilmeli ve dışarıda yemek yerken dikkatli olunmalıdır. Ayrıca dengeli bir beslenme planı ile eksik mikro besinlerin alınması sağlanmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Gluten Diyeti Nasıl Yapılır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Gluten diyeti zayıflatır mı?
Gluten diyeti doğrudan kilo verdirmese de işlenmiş gıdaların azaltılması ve doğal beslenmenin artırılması kilo kontrolüne katkı sağlayabilir.
Gluten diyetinde kahvaltıda ne yenir?
Yumurta, sebze, meyve, glutensiz ekmek ve doğal yoğurt gibi besinler gluten diyeti için uygun kahvaltı seçeneklerindendir.
Gluten diyetinde yasaklı gıdalar nelerdir?
Buğday, arpa, çavdar ve bu tahıllardan yapılmış tüm ürünler yasaklıdır. Ayrıca işlenmiş ürünlerde gizli gluten bulunabilir.
Gluten diyetinde dışarıda yemek nasıl seçilir?
Glutensiz menü sunan restoranlar tercih edilmeli, sipariş öncesi malzemeler ve pişirme yöntemleri hakkında bilgi alınmalıdır.
Glutensiz ürünlerin tadı nasıldır?
Glutensiz ürünlerin lezzeti farklılık gösterebilir. Ancak son yıllarda geliştirilen ürünler daha lezzetli ve doyurucu hale gelmiştir.
Gluten diyeti ne kadar sürdürülmeli?
Gluten diyeti çölyak hastaları için ömür boyu sürdürülmelidir. Diğer bireyler için ise doktor önerisiyle süre belirlenmelidir.
Gluten diyeti ile hangi vitamin eksiklikleri yaşanabilir?
Özellikle B vitamini, demir ve lif eksiklikleri görülebilir. Bu nedenle beslenme takviyesi ya da dengeli diyetle eksiklikler giderilmelidir.
Yorumlar kapalı.